Hình ảnh cây dừa luôn thấp thoáng trên khắp mọi miền đất nước Việt Nam, đặc biệt là ở những thành phố biển xinh đẹp. Tuy nhiên, chẳng nơi đâu có những cây dừa với thân cây chằng chịt những vết “sẹo” ngang dọc, lớn nhỏ như vườn dừa Bình Trị Thiên. Mỗi dấu vết ấy là mỗi nỗi đau mà người dân xứ Quảng phải gánh chịu trong những ngày tháng đổ lửa năm xưa, cũng là mỗi linh hồn của những anh hùng chiến đấu vì quê hương và là mỗi thành tựu phục hồi và phát triển của vùng đất này.
1. Năm tháng phủ bóng vườn dừa Bình Trị Thiên
Vườn dừa Bình Trị Thiên nghiêng bóng xuống dòng sông Nhật Lệ tưởng chỉ mới một thoáng nhưng thực đã gắn trọn với cuộc đời của những đứa trẻ sinh ra vào thời kỳ chống Pháp.
Những năm đầu sau hiệp định Giơnevơ, không khí hân hoan của những người vừa bước ra khỏi một cuộc chiến vệ quốc, bỏ lại sau lưng những đau thương của ngày tháng xa cách như một dòng nước ngầm mạnh mẽ, cuộn chảy từ lòng người này đến tim người khác. Để rồi chỉ từ một cuộc phát động trông Thanh niên trồng vườn dừa Bình Trị Thiên của Ủy ban Hành chính Thị Xã mà trăm người đồng lòng như một, không khí háo hức như mỗi độ thu hoạch. Lúc bấy giờ nào có phân già trẻ gái trai, thanh niên, bộ đôi, công chức với người dân bởi những lời nói của họ mang màu sắc của niềm tin, trên gương mặt họ đổ những giọt mồ hôi tình nguyện và trong ánh mắt của họ ánh lên niềm hy vọng vào tương lai tươi đẹp, đổi mới của quê hương. Chẳng mấy chốc tả ngạn sông Nhật Lệ từ chợ Đồng Hới đến cầu Dài đã phủ xanh bởi hai hàng dừa con tươi xanh của hòa bình.
Thế nhưng cũng chính bờ sông phủ đầy dừa ấy cũng là nơi những cho người dân thấy dấu hiệu của một cuộc chiến mới – cuộc chiến chống Đế Quốc Mỹ. Những nơi sinh hoạt, hò hẹn, vui đùa dưới gốc dừa nay toàn là những dãy dài các ụ súng phòng không. Cuộc chiến mới ác liệt hơn cả cuộc chiến cũ, ác liệt đến nỗi dòng sông Nhật Lệ cũng muốn ngừng dòng chảy, lặng yên tưởng niệm gần 100 sinh mệnh vô tội đã bị vùi lấp cùng khu dân cư thị xã Đồng Hới ngày 4/4/1965. Dưới những trận mưa bom từ những con chim sắt máu lạnh của Mỹ, quê hương Đồng Hới tưởng như mất hết, cầu đường, nhà cửa, bến chợ,…vậy mà kiến cường thay 14 cây dừa ngoan cường nhất trong số hàng trăm cây được trồng năm ấy vẫn sừng sững, tiếp nối anh em che bóng cho những chiến sĩ và sinh sôi đến tận hôm nay, trở thành vườn dừa Bình Trị Thiên.
2. Vườn dừa Bình Trị Thiên với những ý nghĩa bất diệt
Biểu tượng của sự đoàn kết
Những ngày của năm 1955 – 1957, trong số trăm cánh tay nối dài hàng dừa bên sông Nhật Lệ có không ít những người con từ Quảng Trị, Thừa Thiên đi tập kết, họ cùng nhau, nhiệt huyết và bền bỉ vượt ngàn cây số để chở cát, san cát, tạo bờ vững chắc để đào trăm hố, dựng lên trăm cây dừa. Ấy vậy nên công trình này thuở đầu mang tên “vườn dừa Trị Thiên” để ghi dấu những năm tháng nhân dân Đồng Hới, Quảng Bình bảo bọc, kề cận và hào phóng chào đón những người anh em từ mặt trận Trị – Thiên di dân đến đây. Sau nơi đây lại đổi thành “vườn dừa kết nghĩa Bình Trị Thiên” ghi dấu sự kiện kết nghĩa anh em của ba tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên trong đợt hướng ứng phong trào kết nghĩa Bắc – Nam năm Sáu Mươi. Đến nay, cái tên vườn dừa Bình Trị Thiên vẫn giữ nguyên vẹn ý nghĩa thiêng liêng này.
>> Xem thêm các di tích lịch sử ở Quảng Bình
Biểu tượng mang tính giáo dục
Sừng sững gần 70 năm, chứng kiến hết thảy những bước thăng trầm của thành phố Đồng Hời từ những ngày khói lửa ngập trời đến những ngày kinh tế – xã hội vươn cao, vườn dừa Đồng Hới xứng đáng là biểu tượng giáo dục giới trẻ về truyền thống chiến đấu để bảo vệ tổ quốc, truyền thống yêu nước quý báu của ông cha. Và hơn hết, đứng trước những rặng dừa của vườn dừa Bình Trị Thiên, nghe những câu chuyện giàu xúc cảm của bao lớp người đã ngã xuống, thế hệ trẻ sẽ ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc tiếp bước anh cha đưa quê hương trở nên giàu đẹp.
Biểu tượng làm đẹp cho quê hương
Gác lại những bóng tối của chiến tranh, bóng tối của sự mất mát, đổ nát, ngày nay vườn dừa Bình Trị Thiên đã được tu sửa và xây dựng thêm phần khang trang, mở rộng thành công viên vườn dừa Bình Trị Thiên và trở thành công viên Đồng Hới được yêu thích bởi trên bờ hay dưới nước đều có những trò chơi hấp dẫn chờ đón các du khách ghé thăm.
3. Những cây dừa ý nghĩa khác trên mảnh đất Quảng Bình
Bên cạnh vườn dừa Quảng Bình thì ở mảnh đất đầy nắng và gió này còn có những bóng dừa nổi tiếng khác mà đặc biệt nhất là cây dừa hai ngọn ở chùa An Xá. Chùa An Xá chỉ cách nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp chừng vài trăm bước chân. Nơi đây không chỉ là điểm thờ cúng tôn nghiêm mà còn ghi dấu ấn lịch sử khi vào ngày 2/7/1945, Hội nghị cán bộ đảng tỉnh Quảng Bình chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa đã được tổ chức ở đây.
Cây dừa hai ngọn trong khuôn viên chùa có hình dáng xòe ra như chữ V ngẩng cao đầu hiên ngang gửi gắm thông điệp về chiến thắng oanh liệt của dân tộc. Sau nhiều năm, cây dừa này đã đạt đến độ cao là 20m, vươn cao như chính tinh thần và sức sống mãnh liệt của người dân nơi đây, không ngại gian khổ, thiên tai mà một lòng vươn lên. Bởi những ý nghĩa thiêng liêng mà cây dừa hai ngọn gìn giữ nên không ai ở An Xá được hái dừa của cây, chỉ chờ khi trái đã rụng thì sẽ được rửa sạch rồi dâng lên bàn thờ Bác Hồ, bác Giáp và các anh em chiến sĩ trong chùa.
4. Những địa điểm du lịch mang dấu ấn thời đại ở Đồng Hới
Cùng với công viên vườn dừa Bình Trị Thiên, Đồng Hới còn có vô vàn những điểm đến đong đầy ý nghĩa lịch sử hấp dẫn rất nhiều du khách đến tham quan mỗi năm.
Tượng đài mẹ Suốt
Là biểu tượng cho tinh thần quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh, là tấm gương sáng cho lòng yêu nước và ý chí kiên cường bất khuất của nhân dân, mẹ Suốt luôn sống mãi trong lòng những người con xứ Quảng và những người dân Việt Nam. Bởi vậy, bên dòng Nhật Lệ quanh năm chảy trôi hiền hòa, tượng đài mẹ Suốt đã được dựng lên một cách oai nghiêm, cao sừng sững đến 7m. Đây là nơi để bao thế hệ tìm về, bày tỏ lòng thành kính, lòng biết ơn với mẹ và cùng nhau học tập những bài học quý báu về lý tưởng cách mạng, về lòng yêu Tổ quốc và tinh thần cống hiến quên mình.
Tháp Chuông nhà thờ Tam Tòa
Ghi dấu lịch sử ở Đồng Hới không thể không nhắc đến di tích Tháp Chuông nhà thờ Tam Tòa ở công viên trung tâm thành phố. Có nguồn gốc từ năm 1886, nhà thờ Tam Tòa từng ghi dấu chân của nhà thơ Hàn Mặc Tử, sau khi bị bào mòn bởi thời gian và những cuộc chiến tranh khốc liệt, nay chỉ còn lại đỉnh tháp. Tuy nhiên, nơi đây sẽ mãi là một chứng tích về thời kỳ nhân dân ta đã anh dũng chiến đấu chống lại những đợt không kích khủng khiếp.
Lũy Thầy
Thời kỳ Trịnh – Nguyễn phân tranh đã chiếm giữ gần nửa thập kỷ trong dòng chảy lịch sử của dân tộc, vì vậy hệ thống thành Lũy do Đào Duy Từ chỉ huy xây dựng dưới lệnh của chúa Nguyễn vào năm 1631 để phòng thủ là một địa chỉ lịch sử rất quan trọng. Từ một thành lũy dài đến 12m, rộng và cao tầm 6m thuộc Trường Lũy Đào Duy Từ sau nhiều cuộc giao tranh của hai thế lực nội chiến và cũng qua những năm tháng kháng chiến sau này thì Lũy Thầy nằm ở cửa sông Nhật Lệ đã phần nào hao tổn. Ngày nay, đỉnh của Lũy Thầy chính là nơi duy trì trạm hải đăng Nhật Lệ, là ngôi sao Bắc Đẩu dẫn lỗi cho bao tàu thuyền về bến đỗ an toàn.
Bên cạnh những cảnh đẹp, những hoạt động vui chơi kỳ thú, Quảng Bình còn lưu giữ những nét văn hóa, những dấu ấn ghi lại các mốc lịch sử đặc biệt của dân tộc, thu hút nhiều du khách đến để học hỏi và khám phá. Đôi khi, sức hút của bánh răng lịch sử còn mạnh mẽ hơn cả những trò chơi mạo hiểm, nếu bạn còn chưa tin thì hãy nhanh chân tìm hiểu thử xem những điểm đến như vườn dừa Bình Trị Thiên thì có điều gì níu giữ được trái tim đam mê của du khách.
Với QBTravel, mỗi vết hằn trên thân cây trong vườn dừa Bình Trị Thiên này là một hồi ức sống về những trang sử vẻ vang của xứ Quảng nói riêng. Có lẽ đây cũng là cảm nhận riêng của QBTravel khi ngày ngày được chứng kiến những hồi ức lịch sử này, vậy thì du khách thập phương có ghé Đồng Hới, Quảng Bình đừng ngại mà dừng chân dạo bước qua vườn dừa Quảng Bình mà tự tìm kiếm những cảm nhận cho riêng mình nhé! Chúc quý khách có những chuyến đi thượng lộ bình an!
